Dan jirrizulta minn ittra li Waring kien baghat lil habib tieghu li ggib id-data ta l-1 ta’ Marzu 1843 fejn jirrakontalu li fis-16 tax-xahar ta’ qabel kien prezenti ghal din il-festa. Huwa jghid li fuq quddiem tal-purcissjoni kienu jakkumpanjaw il-fratellanzi b’ghadd, gmielu ta’ fratelli lebsin il-konfratija, filwaqt li jispecifika l-ghaqdiet bhal ta’ l-iskrapan, tal-hajjata, tal-haxix, u ta’ l-argenterija fost l-ohrajn. Ghall-kuntrarju ta’ llum, dawn il-fratellanzi jakkumpanjaw biss l-istandard, l-anterni u s-salib.

Aktar ‘il quddiem huwa jsemmi wkoll l-akkumpanjament tar-Religjuzi, fosthom il-patrijiet Kapuccini, il-Frangiskani Minuri, il-Karmelitani, l-Agostinjani, u d-Dumnikani. Illum nistaw nghidu li s-sehem ta’ dawn l-Ordnijiet spicca wkoll ghajr ghal ftit religjuzi li tghoddhom fuq subghajk. L-awtur isemmi wkoll il-vara ta’ San Pawl fejn  jiddeskrivi l-istatwa b’mod perfett. Ta’ interess partikolari li jsemmi dan l-awtur dwar l-istatwa huwa t-tizjin tal-fjuri. Fortunatament irnexxielna nsibu ritratt antic hafna fejn jidher sew dan il-bukkett tal-fjuri, u wkoll li r-reffiegha kienu jilbsu barnuza f’rashom li hija evidenti fir-ritratt li qed jidher.

Dwar ir-reffiegha ta’ l-istatwa, dan l-awtur isemmi li r-reffiegha kienu jlahhqu madwar ghoxrin u dan ghall-fatt li triq tal-purcissjoni kienet twila aktar minn dik ta’ llum. Huwa jkompli jzid li wara l-vaa kien hemm jakkumpanjaw il-kleru, l-abbatini, studenti, is-sehem tal-Kapitlu u fl-ahhar tal-purcissjoni l-Isqof ta’ Malta.

Jissemma ukoll hafna xemgha li kienet tingarr minn dawk kollha li akkumpanjaw fil-purcissjoni li skong George waring kienu jammontaw ghal madwar 300 ruh. Hawnhekk nistghu ninnotaw li l-vara ma kenitx timxi fl-ahhar tal-purcissjoni imma f’nofs il-purcissjoni. Dan ifisser li din kienet issir bhala pellegrinagg. Illum il-kleru flimkien mal-kanonci naqas ukoll kif spicca wkoll is-sehem ta’ l-isqof waqt il-purcissjoni.

Minn din id-deskrizzjoni jidher car kemm il-festa ta’ San Pawl inbidlet minn dik li nafuha llum b’mod partikolari l-purcissjoni. Min-naha l-ohra, ma jidhirx li kien hemm xi forma ta’ manifestazzjoni esterna ohra bhal loghob tan-nar, program tal-baned, u dak kollu li jsir llum.

Intant minn dak li rajna fejn tidhol il-festa interna nistghu nghidu li t-tibdil sar fid-dawl tar-riforma li Knisja taghmel minn zmien ghal zmien. Minkejja dan it-tibdil fil-format tal-purcissjoni, xorta nghid li l-purcissjoni kif issir illum hija wahda accetabbli, ghalkemm il-partecipazzjoni fil-purcissjoni hija ferm anqas minn dik li ddeskriva dan l-awtur. Iz-zmien jinbidel u hafna drabi ma tistax taghmel paraguni ma’ l-affarijiet ta’ l-imghoddi.

Lura ghall-istorja naraw li George Waring aktar ‘il quddiem jiddeskrivi li l-ghada tal-festa kienet gurnata ta’ maltemp kbir li qabbilha ma ‘euroclydon’, kelma Latina li tfisser zewg irjihat li flimkien issarraf fi grigal, propju l-gurnata karaterizzata ta’ meta San Pawl u shabu inkaljaw bil-gifen li kienu fuqu fuq din il-grira taghna Malta.

Mill-informazzjoni li ksibt, jidher li dan l-awtur kien ippubblika ktieb bl-isem ‘Letters from Malta and Sicily’ ghaxar snin wara fejn hemm imnizzel dan ir-rakkont. Dan il-ktieb gie stampat fl-Ingilterra, f’Londra, minn Harvey and Darton. Grazzi ghal din il-pubblikazzjoni illum nafu kif kienet issir il-Festa ta’ San Pawl u b’accenn partikolari dwar l-istess purcissjoni daqshekk dettaljata minn dan l-awtur.

San Pawl